Co to są hamulce szczękowe?
Hamulce szczękowe to nazwa odnosząca się do całej kategorii hamulców montowanych na obręcze roweru. Do tej grupy możemy zaliczyć hamulce V-brake (instalowane w rowerach trekkingowych, miejskich i tańszych MTB) oraz hamulce szosowe — od tradycyjnych mechanizmów po bardzo nowoczesne modele.
Stwierdzenie, że hamulce tarczowe są lepsze od szczękowych to zbyt duże uproszczenie. Każdy z tych mechanizmów sprawdzi się na innych trasach. Zanim przejdziemy do ich porównania, zapoznamy się z działaniem poszczególnych systemów.
Jak działa hamulec V-brake?
Rowerowe hamulce V-brake widział chyba każdy z nas — to podstawowy rodzaj tego podzespołu instalowany w znakomitej większości rowerów. Zasada działania jest prosta — nad kołem umieszczone są ramiona zakończone klockami hamulcowymi. Po naciśnięciu dźwigni, ramiona zaciskają się i klocki zaczynają trzeć o obręcz koła. Im mocniejszy nacisk na dźwignię, tym siła hamowania będzie większa. Komunikacja pomiędzy dźwignią hamulcową a mechanizmem odbywa się za pośrednictwem odpowiednio poprowadzonej stalowej linki. Jest to prosta i w większości przypadków niedroga konstrukcja. Wyjątek stanowią hamulce Dual-Pivot do droższych modeli rowerów szosowych.
Jak działa hamulec tarczowy?
W tym wypadku układ hamulcowy umieszczony jest na piaście każdego z kół. Podstawą konstrukcji są tarcze oraz zacisk z klockami hamulcowymi. Po naciśnięciu dźwigni klocki zaciskają się na tarczy, spowalniają jej obrót i jednocześnie hamują ruch koła.
Hamulce tarczowe dostępne są w dwóch wersjach: mechanicznej i hydraulicznej. Hamulce tarczowe mechaniczne składają się z dźwigni, tarcz, zacisków z klockami i linki stalowej. Mechanizm hydrauliczny jest nieco bardziej skomplikowany. W tym przypadku zamiast linek są przewody wypełnione płynem hamulcowym. Zwykle jest to tzw. płyn DOT (taki jak do samochodu) lub olej mineralny. Hamulce tarczowe hydrauliczne to najdroższe z dostępnych rozwiązań.
Hamulce tarczowe czy szczękowe, które wybrać?
Wybór układu hamulcowego w rowerze w większości zależy od tego, jakie trasy pokonujesz. Sprawdźmy czym różnią się poszczególne mechanizmy. Wówczas będziesz mógł zdecydować czy kupić rower z hamulcem tarczowym lub V-brake.
Dla części rowerzystów waga osprzętu ma niebagatelne znaczenie. Jeśli bierzesz pod uwagę ten parametr, lepiej wybrać hamulce szczękowe, ponieważ tarczowe są cięższe.
Ważnym kryterium wyboru jest siła hamowania i stopień, w jakim możemy kontrolować prędkość. Tutaj bezkonkurencyjne okazują się hamulce tarczowe hydrauliczne. Oferują bardzo precyzyjną modulację, a przy hamowaniu awaryjnym rower zatrzymuje się w miejscu. Ta cecha jest szczególnie przydatna w kolarstwie górskim i sportach zjazdowych. W hamulce tarczowe hydrauliczne powinien być wyposażony również rower trekkingowy na wyprawy. Jeśli jeździsz z większym obciążeniem (np. sakwy na bagażniku), dobrze mieć niezawodny mechanizm.
Musimy również zdać sobie sprawę z tego, że gdy dłużej przytrzymamy dźwignię, np. podczas długiego zjazdu — klocki się nagrzewają. Dotyczy to wszystkich typów hamulców rowerowych.
Jak wygląda obsługa serwisowa hamulców tarczowych i szczękowych?
Minusem tarcz jest to, że osoba bez odpowiednich umiejętności i narzędzi, nie jest w stanie naprawić hamulca tarczowego w trasie. Najgorzej wypadają hamulce tarczowe hydrauliczne — tutaj pomoże tylko serwis rowerowy. Jeśli dbasz o rower i konserwujesz go regularnie, istnieje bardzo małe ryzyko, że hamulce tarczowe odmówią posłuszeństwa w trasie.
Z drugiej strony czasami zdarza się, że koło odrobinę się scentruje, np. po upadku lub najechaniu na przeszkodę. Rower wyposażony w hamulce V-brake nie będzie już nadawał się do bezpiecznej jazdy, a na rowerze z hamulem tarczowym bez problemu dojedziesz do domu. Niezależnie od rodzaju hamulców, warto pamiętać o regularnej kontroli ich stanu. Najlepiej zrobić to w profesjonalnym serwisie.
Jednym z najczęściej zgłaszanych problemów z hamulcami V-brake jest to, że powodują zużycie obręczy. Im częściej i intensywniej korzysta się z roweru, tym szybciej się one wytrą.
Jeśli głównym kryterium wyboru hamulców jest cena, to zdecydowanie najtańsze będą szczękowe. Hamulce tarczowe mechaniczne są nieco droższe, a najwięcej zapłacimy za system hydrauliczny.
Jakie hamulce na deszcz i błoto?
Jak poszczególne mechanizmy reagują na zmienne warunki trasy i pogody? Ze względu na swoją konstrukcję, hamulce V-brake nie są w 100% skuteczne w czasie deszczu i na mokrej nawierzchni. W momencie, gdy woda dostanie się pomiędzy klocki a obręcz, tarcie a więc i siła hamowania spadają. Klocki ślizgają się również wtedy, gdy będą zabrudzone błotem.
Zatem dla osób, które jeżdżą w różnych warunkach pogodowych i w zróżnicowanym terenie, najlepszym wyborem będą hamulce tarczowe. Siła hamowania i kontrola prędkości nie zmieniają się gdy psuje się pogoda lub gdy wjedziemy w błoto.
Hamulce tarczowe mechaniczne czy hydrauliczne?
Podstawową różnicą pomiędzy hamulcami tarczowymi mechanicznymi i hydraulicznymi jest zastąpienie linki przewodem z płynem hamulcowym. Dzięki temu uzyskuje się zdecydowanie wyższą siłę hamowania, a reakcja mechanizmu na nacisk dźwigni jest natychmiastowa. To chyba największa zaleta hamulców tarczowych hydraulicznych. Nie jedyna, bowiem ten typ osprzętu jest najbardziej odporny na przegrzewanie i warunki panujące na trasie.
A jak pracują hamulce tarczowe mechaniczne? Można nazwać je modelem pośrednim pomiędzy V-brake a hydrauliką. Siła hamowania jest wyższa niż w szczękach, ale niższa niż w przypadku hamulca hydraulicznego. Zaletą jest tu łatwiejsze serwisowanie — w razie awarii można je naprawiać również w trasie.
O czym należy pamiętać podczas użytkowania hamulców tarczowych? Trzeba je chronić przed zatłuszczeniem - tarcz nigdy nie dotykamy dłońmi ubrudzonymi smarem lub olejem. Jeśli nowe hamulce piszczą, trzeba je obserwować — może to być efekt niewystarczającego dotarcia komponentów, ale również wada fabryczna. Zdarza się, że tarcze piszczą również w deszczu, ale ten objaw jest całkowicie normalny. Piszczenie tarcz podczas jazdy na mokrej nawierzchni nie oznacza mniejszej siły hamowania.
Hamulce tarczowe, szczególnie modele hydrauliczne, są bardziej odporne na warunki pogodowe i zapewniają wyższe bezpieczeństwo jazdy w trudnych warunkach. Dlatego polecane są dla miłośników MTB jeżdżacych w zróżnicowanych warunkach terenowych i rowerowych podróżników, którzy na swoich rowerach przewożą wiele kilogramów dodatkowego bagażu. Hamulce szczękowe wybierane są głównie przez rowerzystów poruszających się przede wszystkim po asfalcie - szosowych lub tych jeżdżących rekreacyjnie.
pl
de
en
